Đề tài sáng kiến kinh nghiệm :
Một số giải pháp giúp học sinh yếu học tốt phần số học ở lớp 2
I. Đặt vấn đề
Môn Toán ở tiểu học có một vị trí rất quan trọng. Nó được dạy với một số tiết rất lớn ở các lớp 1,2,3,4,5. Sở dĩ như vậy là vì :
+ Ngôn ngữ và các kiến thức toán học là những điều rất cần thiết cho đời sống, sinh hoạt, lao động và cho việc học các môn khác, đồng thời cũng là cơ sở để học sinh học tiếp lên bậc trung học cơ sở.
+ Tư duy và phương pháp toán học rất cần thiết cho đời sống, cho học tập vì nó giúp cho học sinh :
- Biết cách đặt vấn đề, phân tích vấn đề; biết tìm cách hay nhất, gọn nhất để giải quyết vấn đề; biết kiểm tra chu đáo cách giải quyết vấn đề; phát triển khả năng phê phán, biết đánh giá các ảnh hưởng của điều kiện kết quả v.v…
- Biết nhận ra cái bản chất, bỏ qua các thứ yếu; biết nghiên cứu các trường hợp chung và riêng; biết phân loại các trường hợp, không bỏ sót trường hợp nào; biết từ những vấn đề cụ thể rút ra kết luận chung, biết áp dụng kết luận chung vào những vấn đề cụ thể.
- Biết suy luận một cách ngắn gon, có căn cứ đầy đủ, chính xác nhất quán; biết trình bày, diễn đạt ý nghĩ của mình một cách ngắn gọn, rõ ràng, mạch lạc.
- Biết sử dụng ngôn ngữ, ký hiệu một cách chính xác.
Tuy nhiên, vấn đề thực hiện giảng dạy các yếu tố về số học trong phạm vi chương trình, vẫn còn không ít học sinh yếu gặp nhiều lúng túng. Vậy làm sao để học sinh yếu tốn nắm chắc cấu tạo thập phân của số, hiểu kỹ về khái niệm hàng, nắm chắc về tên gọi, quan hệ, thứ tự của hàng? Làm sao đê học sinh nắm được cách viết số theo nguyên tắc “Giá trị mỗi chữ số phụ thuộc vào vị trí của nó trong số”? Làm sao để trẻ biết cách lập số, biết đọc và viết số đúng? Làm sao để học sinh có thể dễ dàng hiểu được khái niệm ban đầu về phép tính, ý nghĩa của từng phép tính, hiểu được một số tính chất của phép tính, từ đó hiểu các quy tắc tính, vận dụng được chúng một cách thành thạo, có được các kỹ xảo tính toán vững chắc? Làm sao để có được một giờ học toán thật tự nhiên, nhẹ nhàng và hiệu quả ?...
Những câu hỏi đặt ra trên trong quá trình giảng dạy vừa qua, không ít giáo viên dù đã có nhiều cố gắng vận dụng các phương pháp tối ưu nhất, linh hoạt nhất theo khả năng và trình độ chuyên môn sư phạm của mình nhưng hiệu quả giảng dạy vẫn chưa đạt cao, học sinh tiếp thu, vận dụng những kiến thức học được để rèn kỹ năng tính toán còn rất chậm so với các trường có điều kiện ở thành thị.
Chính vì vậy, muốn nâng cao chất lượng dạy - học môn Toán lớp 2 nói chung, phần số học nói riêng, mỗi giáo viên chúng ta, đặc biệt là những người đang công tác ở vùng nông thôn lại càng phải tự tìm tòi, nghiên cứu học hỏi sâu hơn về mọi mặt để có thể trang bị cho mình một số vốn chuyên sâu hơn về chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp.
Với những ý nghĩ trên, bản thân chọn đề tài : “Một số giải pháp giúp học sinh yếu học tốt phần số học ở lớp 2“ nhằm nâng cao chất lượng dạy và học về số học cho lớp mình và cho đơn vị trường mình.
II. Cơ sở lý luận
1. Nội dung dạy - học các yếu tố số học lớp 2
Chương trình và sách giáo khoa Toán 2 được phân thành hai học kỳ : Học kỳ I học bảng cộng, bảng trừ qua 10 và các phép tính cộng trừ trong phạm vi 100; Học kỳ II học bảng nhân 2, 3, 4, và bảng chia 2, 3 , 4, 5; các số và phép cộng trừ (không nhớ) trong phạm vi 1000.
1.1. Học kỳ I : học về bảng cộng, bảng trừ qua 10, các phép tính cộng trừ trong phạm vi 100 (có nhớ và không nhớ)
-Về bảng cộng qua 10 và phép cộng :
Các nội dung này được sắp xếp và phân bố thành nhóm các bài học sau :
6 + 4
9 + 5
8 + 5
7 + 5
6 + 5
83 + 17 = 100
Bảng cộng : 4 bảng với 20 công thức
26 + 4
29 + 5
28 + 5
47 + 5
26 + 5
60 + 40 = 100
36 + 24
49 + 25
38 + 25
47 + 25