Ứng dụng đồ đoạn thẳng để giải toán có lời văn lớp 3

I. Lý do:

Xuất phát từ vị trí và tầm quan trọng của hoạt động giải toán trong dạy và học toán ở tiểu học :
Thông qua hoạt động giải toán tạo ra cầu nối giữa kiến thức toán học trong nhà trường và ứng dụng của nó trong đời sống xã hội.
Thông qua hoạt động giải toán hình thành và rèn cho học sinh cách trình bày, diễn đạt và suy luận một vấn đề toán học như dùng lời văn chính xác, cung cấp những ý nghĩ về môi trường, …

Xuất phát từ tầm quan trọng của việc lựa chọn các phương pháp giải toán trong hoạt động giải toán .
Nhận dạng bài toán .
Lựa chọn phương pháp thích hợp để giải .

Xuất phát từ yêu cầu đặt ra trong công cuộc đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học nói riêng .

Xuất phát từ thực trạng việc dạy giải toán trong hoạt động giải toán ở nhà trường tiểu học hiện nay .
II-Nội dung đề tài
A. Vị trí, tầm quan trọng của môn toán và hoạt động giải toán trong giảng dạy và học toán ở tiểu học

Mỗi môn học ở tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất quan trọng của nhân cách con người Việt Nam. Trong các môn học ở tiểu học, cùng với môn Tiếng Việt, thì môn Toán có vị trí quan trọng vì :
Các kiến thức, kỹ năng của môn Toán ở tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống ; chúng rất cần cho người lao động, rất cần thiết để học các môn học khác ở tiểu học và học tập môn Toán ở trung học .
Môn Toán giúp học sinh nhận biết những mối quan hệ về số lượng và hình dạng không gian của thế giới hiện thực. Nhờ đó mà học sinh có phương pháp nhận thức một số mặt của thế giới xung quanh và biết cách hoạt động có hiệu quả trong đời sống .
Môn Toán rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận, phương pháp giải quyết vấn đề; nó góp phần phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt sáng tạo; nó đóng góp vào việc hình thành các phẩm chất cần thiết và quan trọng của người lao động như: Cần cù, cẩn thận, có ý chí vượt khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nền nếp và tác phong khoa học .
Việc dạy học giải toán ở tiểu học nhằm giúp học sinh biết cách vận dụng những kiến thức về toán, được rèn luyện kỹ năng thực hành với những yêu cầu được thể hiện một cách đa dạng, phong phú. Nhờ việc dạy học giải toán mà học sinh có điều kiện rèn luyện và phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp suy luận và những phẩm chất cần thiết của người lao động mới. Các bài toán số học ở tiểu học được phân chia thành các bài toán đơn (khi giải bằng một bước tính) và khối các bài toàn hợp(bài toán được giải bằng một số bước tính ).
( Giải toán là một hoạt động bao gồm những thao tác :
Xác lập được mối quan hệ giữa các dữ kiện, giữa cái đã cho và cái phải tìm trong điều kiện của bài toán .
Chọn được phép tính thích hợp, trả lời đúng các câu hỏi của bài toán
B- Tìm hiểu các phương pháp giải toán ơÛ tiểu hoÏc

Việc giải toán ở tiểu học có một vị trí quan trọng trong chương trình toán. Để giải được toán thì giáo viên và học sinh cần phải biết phương pháp giải toán . Dưới đây là một số phương pháp giải toán tiểu học thường được vận dụng :
I/.Áp dụng phương pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải các bài toán đơn
1. Khái niệm về Phương pháp sơ đồ đoạn thẳng
-Phương pháp sơ đồ đoạn thẳng là một phương pháp giải toán ở tiểu học, trong đó, mối quan hệ trong các đại lượng đã cho và đại lượng phải tìm trong bài toán được biểu diễn bởi các đoạn thẳng.
-Việc lựa chọn độ dài của các đoạn thẳng để biểu diễn các đại lượng và sắp thứ tự của các đọan thẳng trong sơ đồ hợp lý sẽ giúp cho học sinh đi đến lời giải một cách tường minh.
Có thể nói dùng phương pháp sơ đồ đoạn thẳng để giải toán ở tiểu học là rất cần thiết vì nó ứng dụng để giải nhiều dạng toán khác nhau, chẳng hạn: các bài toán đơn, các bài toán hợp và một số dạng toán có lời văn điển hình.
2. Các dạng sơ đồ đoạn thẳng
Căn cứ vào yêu cầu của nội dung bài toán giáo viên thể hiện cấu trúc sơ đồ đoạn thẳng trong lời giải của bài toán, ta có thể phân chia các bài toán dạng này thành các mẫu dưới đây :


*Sơ đồ có dạng :